در دنیای روانشناسی و شخصیتشناسی، آزمونهای مختلفی برای اندازهگیری و تجزیهوتحلیل شخصیت افراد توسعه یافته است. این آزمونها ابزارهایی حیاتی در درک خود و دیگران، بهبود روابط اجتماعی، و حتی پیشبینی عملکرد در محیطهای مختلف میباشند. در این مقاله به توضیح چند نمونه از این آزمونها میپردازیم:
آزمون MBTI (انجمن مایرز-بریگز)
آزمون MBTI براساس تئوریهای کارل گوستاو یونگ و دو محقق آمریکایی به نامهای ایزابل بریگز و کاترین کوکبریگز توسعه یافته است. این آزمون افراد را بر اساس چهار بُعد اصلی شخصیتشان دستهبندی میکند: تمایلات (Extraversion یا Introversion)، اطلاعات گرایی (Sensing یا Intuition)، تصمیمگیری (Thinking یا Feeling) و سازماندهی (Judging یا Perceiving). به عنوان مثال، فردی که به انعطاف پذیری (Perceiving) نزدیک باشد، ممکن است به محیطی باز و آزادی بیشتر علاقه داشته باشد، در حالی که فردی با تمایل به سازماندهی (Judging) ممکن است به ترجیحات و برنامهریزیهای دقیق تر تمایل داشته باشد.
آزمون پنج عاملی (Big Five)
آزمون پنج عاملی بر پایه پنج بُعد اصلی شخصیت افراد ساخته شده است: روانگرایی (Openness)، برونگرایی (Conscientiousness)، هماهنگی (Extraversion)، هماهنگی با دیگران (Agreeableness) و نوروتیسیم (Neuroticism). این آزمون برای بررسی و اندازهگیری ویژگیهای اساسی شخصیتی فرد استفاده میشود. به عنوان مثال، افراد با رتبه بالاتر در بُعد روانگرایی ممکن است به نوآوری و خلاقیت تمایل داشته باشند، در حالی که افراد با رتبه بالاتر در بُعد برونگرایی ممکن است به مسئولیتپذیری و ترتیبوتنظیم علاقه داشته باشند.
آزمون DISC
آزمون DISC بر اساس چهار عامل اصلی شخصیت، یعنی تجزیه و تحلیل (Dominance)، سرمایهگذاری (Influence)، پیشبینی (Steadiness) و آلایشزدایی (Conscientiousness) ساخته شده است. این آزمون معمولاً برای توسعه فردی و تیمهای کاری استفاده میشود. به عنوان مثال، افرادی که در بُعد تجزیه و تحلیل بالا امتیاز میگیرند ممکن است دارای قدرت رهبری بالا و تمایل به اتخاذ تصمیمهای قاطع باشند، در حالی که افراد با امتیاز بالای سرمایهگذاری ممکن است با دیگران رابطهپذیر و تاثیرگذار باشند.
آزمون Enneagram
آزمون Enneagram بر پایه نوعی از الگوهای شخصیتی که به نام انیاگرام شناخته میشوند، ساخته شده است. این آزمون افراد را بر اساس یکی از نه الگوی اصلی شخصیتی که در انیاگرام وجود دارد، دستهبندی میکند. هر یک از این نه الگو به یک عدد از یک تا نه نسبت داده میشود و ویژگیهای شخصیتی و الگوهای رفتاری مرتبط با هر عدد شرح داده میشود. این آزمون به عنوان یک ابزار توسعه فردی، درک خود، و بهبود روابط بین فردی مورد استفاده قرار میگیرد.
آزمونهای شخصیتشناسی ابزارهای قدرتمندی برای درک خود و دیگران هستند. هر یک از این آزمونها ویژگیها و مزایا و معایب خاص خود را دارند، بنابراین انتخاب یک آزمون باید با توجه به هدف خاص و شرایط فردی انجام شود.